NUMARALI
HADİS-İ ŞERİF:
123 - (1602) حدثنا
يحيى بن يحيى
التميمي وابن
رمح. قالا: أخبرنا
الليث. ح
وحدثنيه
قتيبة بن
سعيد. حدثنا ليث
عن أبي
الزبير، عن
جابر. قال:
جاء
عبد فبايع
النبي صلى
الله عليه
وسلم على الهجرة.
ولم يشعر أنه
عبد. فجاء
سيده يريده.
فقال له النبي
صلى الله عليه
وسلم (بعنيه).
فاشتراه
بعبدين
أسودين. ثم لم
يبايع أحدا
بعد. حتى يسأله
(أعبد هو؟).
{123}
Bize Yahya b. Yahya
Et-Temîmî ile ibni Rumh rivayet ettiler. (Dedilerki): Bize Leys haber verdi. H.
Bana bu hadîsi Kuteybe b.
Soîd'de rivayet etti. (Dediki): Bize Leys, Ebu'z-Zübeyr'den, o da Câbir'den
naklen rivayet etli. Şöyle demiş:
Nebi (Sallallahu Aleyhi
ve Sellem)'e bir köle gelerek hicret üzerine ona bey'at etti. Efendimiz onun
köle olduğunu sezemedi. Derken sahibi onu aramağa geldi. Nebi (Sallallahu
Aleyhi ve Sellem) ona:
«Bu köleyi bana sat!»
buyurdu ve onu iki siyah köle mukabilinde satın aldı. Ondan sonra bir daha (Bu
köle midir?) diye sormadan kimseden köle almadı.
İzah:
Nevevî'nin beyanına
göre bu hadîs köle sahibinin müslüman olduğuna hamledilmiştir. Zahire bakılırsa
köle de .müslümandır. Müslüman bir köleyi kâfire satmak caiz değildir. Mâmâfîh
kölenin yahut her ikisinin de kâfir olmaları ihtimal dahilindedir. Hicret için
Nebi (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) bey'at eden bu kölenin kendi malı olduğunu
isbat etmiş olması lâzımdır.
Hadîs-i şerîf peşin
olmak şartiyle iki köle mukabilinde bir köle satmanın caiz olduğuna delildir.
Tirmizî bu hadîsi tahrîc ettikten sonra: «Ulemâ bu hadîse göre amel etmişlerdir;
peşin olursa iki köle mukabilinde bir köle satmak caizdir; veresiye olursa
ihtilâf etmişlerdir.» demiştin
Bu hadîs Nebi
(Sallallahu Aleyhi ve Sellem)'in yüksek ahlâkına ve cömertliğine de delildir. Çünkü
hicret etmek isteyen köleyi yalnız isteğini kabul ile bırakmamış; ona asıl
maksadı olan sohbet şerefini bahşetmek için kendisini satın almıştır. Hadîs-i
şerifi Buhâri'den maada bütün «Sünen sahipleri tahrîc etmişlerdir.